— He, не, не! — пранізліва закрычала Мэгі. Айцец Ральф, як кіпцюрамі, упіўся ёй пальцамі ў плечы, моцна прыціснуў да сябе. Слёзы залівалі ёй твар, дзяўчынка адчайна вырывалася, але дарэмна. — He, татачка, не! Ой, Фрэнк, не трэба! Прашу вас, не трэба, прашу! — лямантавала яна.
Але адзін толькі айцец Ральф чуў яе. Фрэнк і Пэдзі стаялі твар у твар, узаемная варожасць і страх нарэшце выйшлі на паверхню. Плаціна агульнай любові да Фіі нарэшце прарвалася, і жорсткае саперніцтва стала неабвержным фактам.
— Я яе муж! I бог блаславіў нас дзецьмі, — сказаў Пэдзі спакайней, намагаючыся авалодаць сабой.
— Ты брудны сабака, на кожную сучку рады ўскочыць!
— А ты ўвесь у таго паганага сабаку, які пусціў цябе на свет, хто б ён ні быў! Дзякуй богу, я тут ні пры чым, — крычаў Пэдзі... і раптам асекся. — О, госпадзі божа мой! — Гнеў яго імгненна аціх, як раптоўны парыў шалёнага ветру, ён абмяк, увесь неяк зморшчыўся, пачаў торгаць рукамі рот, быццам хацеў вырваць язык, што вымавіў невымоўнае. — Я не гэта хацеў сказаць, не гэта хацеў! He гэта!
Ледзь толькі з вуснаў Пэдзі сарваліся фатальныя словы, айцец Ральф выпусціў Мэгі і кінуўся да Фрэнка. Заламаў яму правую руку за спіну, сваёй левай абхапіў яго шыю, сціснуў так, што Фрэнку было цяжка дыхнуць. Ён быў дужы, гэты свяшчэннік, і хватка ў яго была жалезная; Фрэнк спрабаваў выбавіцца, нарэшце перастаў супраціўляцца і паківаў галавой у знак пакоры. Мэгі ўпала на падлогу і так і засталася на каленях, рыдала і бездапаможна, у роспачы, умольна пазірала то на брата, то на бацьку. Дзяўчынка не разумела, што здарылася, але ведала — аднаго з іх яна страціць.
— Сказаў, што хацеў, — хрыпла праквакаў Фрэнк. — Я заўсёды гэта ведаў! Заўсёды ведаў! — ён паспрабаваў павярнуць галаву да айца Ральфа. — Адпусціце, ойча. Я і пальцам яго не крану, богам прысягаю, не крану.
— Богам прысягаеш? Няхай вас бог абодвух пакарае, і цябе, і твайго бацьку! Калі вы пагубілі дзяўчынку, я вас жыцця рашу! — грымеў свяшчэннік — адзіны, хто цяпер гневаўся. — Яна ўсё чула — я мусіў застацца тут з ёю, бо каб пайшоў, вы б пазабівалі адзін аднаго, вам ясна? I хай бы вы так і зрабілі, крэціны няшчасныя, сябелюбцы!
— Добра, я іду, — сказаў Фрэнк нейкім пагаслым, чужым голасам. — Паступлю ў каманду Джымі Шармана і ўжо ніколі не вярнуся.
— Ты павінен вярнуцца! — амаль шэптам прамовіў Пэдзі. — Што я тваёй маці скажу? Ты ёй даражэйшы за ўсіх нас разам. Яна павек мне не даруе!
— Скажаш, што я паступіў да Джымі Шармана — можа, у людзі выб’юся. Шчыра кажу!
— Тое, што я сказаў... няпраўда, Фрэнк.
Чорныя вочы Фрэнка бліснулі пагардай; яны моцна ўразілі свяшчэнніка яшчэ тады, у дзень першай сустрэчы: адкуль узяўся ў шэравокай Фіі і блакітнавокага Пэдзі такі чарнавокі сын? Айцец Ральф быў знаёмы з законамі Мендэля і нават не браў пад увагу шэрых вачэй Фіі.
Фрэнк узяў паліто і капялюш.
— He, усё праўда! Я заўсёды гэта ведаў напэўна. He раз мне ўспаміналася, як мама сядзіць за клавесінам у пакоі, якога ў цябе не магло быць... I я адчуваў — раней цябе не існавала, ты прыйшоў пасля мяне. Спярша яна была мая! — Фрэнк бязгучна засмяяўся. — Падумаць толькі — усе гэтыя гады я праклінаў цябе за тое, што ты не даваў ёй галавы падняць, а ўсё праз мяне. Я адзін вінаваты!
— Ніхто ні ў чым не вінаваты, Фрэнк! — усклікнуў свяшчэннік і пацягнуў яго да сябе. — Нязведаныя шляхі гасподнія, зразумейце гэта!
Фрэнк страсянуў з пляча яго руку і лёгкай, асцярожнай хадой драпежнага звера пайшоў да дзвярэй. Ён прыроджаны баксёр, мільганула ў закутках свядомасці айца Ральфа, у яго ад прыроды кардынальскай галаве.
— «Нязведаныя шляхі гасподнія»! — з парога пачуўся голас юнака. — Калі вы строіце з сябе духоўнага пастыра, вы як той папугай, айцец дэ Брыкасар! Ведаеце, няхай вам бог самому даруе, бо вы адзін з усіх нас не разумееце, хто вы такі на самай справе!
Пэдзі сядзеў у крэсле бледны як попел, уставіўшы спалоханыя вочы на Мэгі, а тая ўкленчыла, скурчылася каля каміна і плакала, торгалася ўзад і ўперад. Пэдзі падняўся, хацеў падысці да дачкі, але айцец Ральф рашуча адштурхнуў яго.