Пакуль ён рабіў першыя крокі ў Карыбскай параходнай кампаніі ды задарма пісаў лісты каля Натарыяльнае брамы, сябры юнацтва ўжо былі ўпэўненыя, што гублялі яго паступова, але беззваротна. Так яно і было. Па вяртанні з незабыўнай рачной вандроўкі ён яшчэ бачыўся з некаторымі сябрамі са спадзевам, што неяк з іх дапамогай згасіць успамін пра Фэрміну Дасу. Ён гуляў з імі ў більярд, хадзіў на свае апошнія танцы, аддаваўся азарту, калі дзяўчаты разыгрывалі яго ў латарэю, займаўся ўсім, што здавалася добрым сродкам, каб зноўку стацца тым, кім ён быў. Пазней, калі дзядзька Леон XII прызначыў яго на пасаду працаўніка кампаніі, ён стаў гуляць у даміно з калегамі па працы ў Камерцыйным клубе, і яны пачалі прызнаваць у ім свайго чалавека, — ён ужо гаварыў толькі пра справы навігацыйнага прадпрыемства і называў яго не поўнай назвай, а толькі абрэвіятурай: КПК. Ён змяніў нават рэжым харчавання. Да тае пары за сталом ён быў абыякавым і неразборлівым, а тут стаў прытрымлівацца ўмеранай і суворай дыеты, і не парушыў яе ажно да скону: кубак кавы на сняданак, порцыя рыбы з рысам на абед, кава з малаком і кавалкам сыру на вячэру. Каву піў ён у любы час, у любым месцы і пры розных абставінах, да трыццаці філіжанак за дзень: гэта быў настой, падобны на сырую нафту, ён гатаваў яе асабіста і трымаў пад рукою ў тэрмасе. Ён змяніўся, насуперак свайму намеру і жаданню захавацца такім, якім быў да смяротнага правалу ў каханні.
I сапраўды, ніколі ўжо яму не было суджана вярнуцца да таго нявіннага стану. Фэрміна Даса так і заставалася адзінай мэтай яго жыцця, і ён быў так упэўнены, што рана ці позна яны будуць разам, што падгаварыў Трансыту Арысу працягваць узнаўленне дома, каб ён быў гатовы да таго, каб прыняць яе ў любы момант, як толькі адбудзецца цуд. І маці зрэагавала не так, як на прапанову выдання «Дапаможніка для закаханых», тут Трансыта Арыса зайшла вельмі далёка: набыла дом у растэрміноўку і пачала поўную рэканструкцыю. Яны зрабілі гасцёўню там, дзе была спальня, збудавалі на другім паверсе адну спальню для шлюбнае пары і другую — для меркаваных дзяцей, абедзве даволі вялікія і светлыя, а на тым месцы, дзе колісь месцілася тытунёвая фабрыка, разбілі вялізны сад з рознымі відамі ружаў — ім Флярэнтына Арыса прысвячаў свой час на золку. У знак пашаны да мінулага рамонтам не зачапілі памяшканне галантарэйнай крамы. За перагародкай, дзе спаў Флярэнтына Арыса, захавалі назаўсёды нацягнуты гамак і вялікі стол, завалены кніжкамі, але ён перасяліўся на другі паверх, у пакой, які меркаваўся пад шлюбную спальню. Гэта быў найвялікшы і найсвяжэйшы пакой у доме, з выхадам на ўнутраную тэрасу, дзе было прыемна бавіць час увечары, бо там адчуваліся ласкавы марскі брыз і водар ружаў, пакой таксама адпавядаў суворым адносінам Флярэнтына Арысы да рэчаў. Шурпатыя сцены былі пабеленыя, з мэблі ён пакінуў турэмную койку, начны столік са свечкай у бутэльцы, старую шафу і рукамыйнік са збанам і тазам.
Работы па аднаўленні цягнуліся амаль тры гады, а іх заканчэнне супала з бурлівым эканамічным уздымам горада, які адбыўся, дзякуючы пашырэнню рачнога руху і транзітнага гандлю, фактараў, якія падтрымлівалі яго веліч у каланіяльныя часы, і праз больш чым два стагоддзі ператварылі яго ў браму Амерыкі. Але менавіта тады Трансыта Арыса адчула першыя сімптомы невылечнай хваробы. Яе даўнія кліенткі састарэлі, пабляклі, сталі з гадамі больш слізкімі, і Трансыта Арыса, якая мела справы з імі паўжыцця, не пазнавала іх альбо блытала разлікі з імі. Гэта стала важкай перашкодай для іх адносінаў, якія складаліся гадамі, бо, захоўваючы ўласны і чужы гонар, яны не падпісвалі ніякіх папер, давалі і прымалі слова гонару як дастатковую гарантыю. Напачатку ёй здалося, нібыта яна глухне, аднак неўзабаве высветлілася, што гэта кропля за кропляй выцякае памяць. Так што яна спыніла прадпрымальніцтва, а грошай у збанах хапіла, каб скончыць рамонт дома і набыць мэблю, апрача таго, у яе захаваліся найдаражэйшыя антыкварныя каштоўнасці горада, бо іх уладальнікі не мелі сродкаў, каб іх выкупіць.
Флярэнтына Арысу давялося тады вырашаць шмат праблем, якія накінуліся на яго адначасна, аднак ён не спыніў, а, хутчэй, памножыў прыгоды патаемнага паляўнічага. Пасля досведу з Назарэцкай удавой, якая адкрыла яму шлях да блуднай любові, ён працягваў паляваць на сіроцкіх начных птушак на працягу некалькі гадоў, усё яшчэ сілкуючы спадзеў на суцяшэнне без каханай Фэрміны Дасы. Аднак з часам ён ужо не мог сказаць пра сваю звычку, што яна склалася як безвыходная патрэба душы ў нудоце. Ён усё радзей наведваў матроскі гатэль, не столькі таму, што той яго больш не вабіў, як праз усведамленне, што рызыкуе быць пазнаным пры пікантных абставінах. Аднак у трох тэрміновых выпадках ён звярнуўся да сродку, так ужыванага ў іншай, не пражытай ім эпосе: пераапранаў у мужчынскае сябровак, якія баяліся трапіць каму-кольвек на вочы, і ўваходзіў з імі ў гатэль, удаючы начных гулякаў. Аднак, прынамсі, двойчы хтосьці заўважыў, што ён з прыяцелем ішоў не ў бар, а ў асобны пакой, і ўжо даволі падарваная рэпутацыя Флярэнтына Арысы атрымала апошні ўдар. Нарэшце, ён кінуў хадзіць у гатэль, і калі зрэдчас гэта здаралася, дык не дзеля таго, каб адвесці душу, а наадварот, каб знайсці прытулак і адпачыць ад шалёных амураў.
Ледзь пакінуўшы кантору а пятай вечара, ён пачынаў аблётваць тэрыторыю, як ястраб-куракрад. Напачатку задавальняўся тым, што прапаноўвала ноч. Ён знаёміўся з прыслужніцамі ў парках, мурынкамі на рынку, франтаватымі модніцамі на пляжах, амерыканкамі з нью-арлеанскіх параходаў. Ён вёў іх да прыбярэжных скал, дзе з заходам сонца паўгорада займалася тым жа, вёў іх куды мог, а часам і куды не мог, бо нярэдка выпадала забягаць у змрочны пад’езд і рабіць гэта як-небудзь за дзвярыма.